Hirudoterapia jest metodą leczenia bądź wspomagania leczenia wielu dolegliwości i schorzeń wykorzystującą pijawki lekarskie, z łac. hirudo medicinalis zaklasyfikowaną w Międzynarodowej Klasyfikacji Procedur Medycznych ICD-9 pod numerem 99.991 jako Terapia pijawkowa.
Mimo, że sposób leczenia znany jest od bardzo dawna, to oficjalnie przyjęto tę metodę w 2005 r. Wskazania do terapii pijawkami są bardzo szerokie, obejmują m. in. bóle głowy, nadciśnienie, cukrzycę, alergie, impotencję czy choroby tarczycy, hemoroidy, bóle stawów etc..
Dziś na podstawie przeprowadzonych badań wiadomo na pewno, że chodzi o dobroczynny wpływ substancji zawartych w ślinie pijawki lekarskiej. Mowa m.in. o hirudynie, bdelinie, hementynie, destabilazie.
Hirudyna wykazuje działanie antykoagulacyjne, czyli zmniejszające krzepnięcie krwi. Pozostała mieszanina wytwarzanych przez nie związków wykazuje także działanie analgetyczne (przeciwbólowe). Enzymy uwalniane przez pijawkę mają także działanie bakteriobójcze, przeciwzapalne, wyrównujące ciśnienie krwi, przeciwobrzękowe, imunostymulujące.